سرفصل و منابع رسمی مرحله دوم المپیادهای علمی ایران
به پیشنهاد کمیتههای علمی و اعلام باشگاه دانشپژوهان جوان، منابع مرحله دوم المپیادهای علمی سال ۱۴۰۲ در تمام رشتهها به شرح زیر است.
منابع مرحله دوم المپیاد ادبی سال ۱۴۰۲
الف) کتابهای درسی:
- فارسی ۳
- علوم و فنون ادبی ۳
- عربی ۳ (ادبیات و علوم انسانی)
ب) متون نظم فارسی:
- غزلیات حافظ (۳۰ غزل از غزل ۱۲۰ تا ۱۵۰)، محمد قزوینی و قاسم غنی
- غزلیات سعدی (۳۰ غزل از غزل ۱۲۰ تا ۱۵۰)، تصحیح غلامحسین یوسفی
- مثنوی، دفتر اول (حکایتهای مرد بقال و طولی و حکایت نخجیران و شیر)، نسخه قونیه
- خسرو و شیرین (از نیایش کردن شیرین با یزدان پاک تا ابتدای بازگشتن خسرو از قصر شیرین)، تصحیح وحید دستگردی
- قصاید خاقانی (رخسار صبح، ایوان مدائن و ترسائیه)، تصحیح ضیالدین سجادی
- شعر معاصر: دفتر سرمهی خورشید از نادر نادرپور، دفتر سیاه مشق از هوشنگ ابتهاج (از غزل پرواز خاکستر تا پایان شعر درست شکسته)، دفتر طنین در دلتا از طاهره صفارزاده
پ) متون نثر فارسی:
- تاریخ بیهقی، از صفحه ۵۵۲ (ذکر رسیدن … سلطان مسعود … به شهر هری …) تا صفحه ۵۷۹ (مشورت وزیر با آلتونتاش)، تصحیح علی اکبر فیاض.
- کلیله و دمنه، باب دوستی کبوتر و زاغ و موش و باخه و آهو، تصحیح مجتبی مینوی
- کشفالاسرا، (تفسیر سورههای حجرات، لقمان، ملک و نور)
- نثر معاصر: داستانهای برخورد، شهر کوچک ما از احمد محمود، داستانهای گلدستهها و فلک، جا پا از جلال آل احمد، داستان سگ سالی از بلقیس سلیمانی.
منابع مرحله دوم المپیاد اقتصاد و مدیریت سال ۱۴۰۲
اقتصاد:
- کتاب مبانی علم اقتصاد- نشر نی- گریگوری منکیو ترجمه: حمیدرضا ارباب
- فصول ۲، ۳، ۴، ۷، ۱۲، ۱۳، ۱۵، ۱۶، ۲۰، ۲۱ در مجموع ۱۲ فصل
مدیریت:
- کتاب مدیریت عمومی دکتر سید مهدی الوانی بدون ضمائم
ریاضیات (کتب ریاضیات رشته ریاضی و فیزیک به شرح زیر):
- کتاب ریاضی ۱ فصلهای ۴، ۵ و ۷
- کتاب حسابان ۱ فصل ۱
- کتاب حسابان ۲ فصلهای ۳، ۴ و ۵
- کتاب آمار و احتمال ۱ فصل ۳ و ۴
- کتاب ریاضی و آمار ۳ فصل ۱
منابع مرحله دوم المپیاد تفکر و کارآفرینی سال ۱۴۰۲
موضوع المپیاد تفکر و کارآفرینی در زمینهی نگرش و مهارتهای تفکر، خلاقیت و کارآفرینی است جهت کسب اطلاعات بیشتر و برای آشنایی با منابع به وبسایت شریف استار مراجعه شود.
منابع مرحله دوم المپیاد جغرافیا سال ۱۴۰۲
اقلیمشناسی:
سامانه آب و هوا (اقیلم)، فرایندها و عناصر اقلیمی (آب و هوایی)، ساختار اتمسفر و گردش جو، مولفه و اجزای ساخت اقلیم ایران- نواحی جغرافیای- اقلیمی ایران، گرمایش جهانی و تغییر اقلیم- اقلیم و جامعه (اثرات متقابل اقلیم و فعالیتهای انسان در محیط- راهکارهای سازگاری و تعدیل اثر تغییر اقلیم)
جغرافیای شهری:
قلمرو جغرافیای شهری، شهر و مفاهیم شهری، اکولوژی تطبیقی و آسیبشناسی شهری، ساخت شهرها
جغرافیای اقتصادی:
بخشهای اقتصاد، حوزههای اصلی کلاسیک و مدرن، مکانیابی فعالیتها، خوشههای صنعتی، مرکز پیرامون، زنجیره ارزشها و شبکهها
جغرافیای جمعیت:
الگوهای جغرافیایی پراکندگی، توزیع و تراکم جمعیت، ترکیب و ساختمان جمیعت، وضعیت فعالیت اقتصادی جمعیت، رشد و تحول جمعیت و مهاجرت
مهارتهای جغرافیایی:
مقیاس نقشه و محاسبات، جهات جغرافیایی و مختصات حقیقی و قائمالزاویه، طبقهبندی علائم روی نقشهها و انواع نقشهها و تکنیکهای اندازهگیری روی نقشهها، روشهای نمایش پستیها و بلندیها، اصول و کاربرد خطوط منحنی میزان (نیمرخ، شیب، حجم) و طبقهبندی نقشهها UPS و UTM سیستمهای تصویر
ژئومورفولوژی:
نقش دینامیک درونی و بیرونی در شکلگیری تدریجی سطح زمین: (ساختمان پوسته زمین، تشکیل رشته کوهها، فرسایش دامنهها، عمل حمل آبهای جاری)
جغرافیای سیاسی:
مؤلفههای کشور از دیدگاه جغرافیای سیاسی، مرز و انواع آن
مخاطرات طبیعی:
زمینلرزه، حرکات دامنهای، سیل، آتشفشان و خشکسالی
منابع مرحله دوم المپیاد ریاضی سال ۱۴۰۲
تمام کتابهای درسی با عناوین ریاضی، هندسه، آمار و احتمال و حسابان تا پایهی یازدهم
توجه: به نظر میرسد این یک شوخی از طرف کمیتهی ریاضی باشگاه است که سالهاست با شرکتکنندگان انجام میشود. در بخشنامه اعلام شده با خواندن کتابهای درسی شما میتوانید سؤالات مرحلهی دوم (یا حتی اول) المپیاد را پاسخ دهید!!! بهتر است برای آشنایی با منابع المپیاد ریاضی، صفر تا صد المپیاد ریاضی را در لینک زیر بخوانید:
منابع مرحله دوم المپیاد زیستشناسی سال ۱۴۰۲
- منابع کتابهای زیستشناسی دبیرستان است.
- دانشآموزان، شناخت کافی از مطالب کتابهای فیزیک و شیمی دبیرستان نیز داشته باشند.
- مطالعه زیستشناسی عمومی کمپبل یا دیگر مراجع زیستشناسی عمومی برای اطلاعات بیشتر توصیه میشود.
توجه: برای برنامهریزی درست در مورد منابع المپیاد زیستشناسی، حتماً صفحهی زیر را ببینید:
منابع مرحله دوم المپیاد سلولهای بنیادی و پزشکی بازساختی سال ۱۴۰۲
الف) منابع عمومی
- زیستشناسی سال دهم و یازدهم رشته علوم تجربی
- فیزیک سال دهم و یازدهم رشته ریاضی- فیزیک
- شیمی سال دهم و یازدهم رشته علوم تجربی
- آمار سال یازدهم رشته ریاضی- فیزیک
ب) منابع تخصصی
- سلولهای بنیادی بافتی؛ دکتر حسین بهاروند؛ خانه زیستشناسی
- تمایز سلولهای بنیادی؛ دکتر حسین بهاروند؛ خانه زیستشناسی
- سلولهای بنیادی پرتوان؛ دکتر حسین بهاروند؛ خانه زیستشناسی
- مهندسی بافت؛ دکتر حسین بهاروند؛ خانه زیستشناسی
- Essential cell biology; Bruce Albert
- Essential cell biology; Robert Lanza
- Business Model Generation; Alexander Osterwalder and Yves Pigneur
- The Science of Stem Cells; Jonathan. W. Slack
منابع مرحله دوم المپیاد شیمی سال ۱۴۰۲
- کتابهای شیمی پایه دهم، یازدهم و دوازدهم دوره دوم دبیرستان
- شیمی عمومی ۱ و ۲ (طبق سرفصل مصوب وزارت علوم)
توجه: از سال ۱۴۰۱ سؤالات آزمون مرحله دوم این المپیاد دوباره به صورت ترکیبی از سؤالات چندگزینهای، تشریحی و پاسخکوتاه میباشند.
راهنمای مسیر: برای موفقیت در المپیاد شیمی، علاوه بر مطالعهی سرفصلها و حل تمرین کتابهای شیمی عمومی، به حل سؤالات متنوع و مطالعهی کتابهای تخصصی نیاز دارید. در زیر برترین منابع المپیاد شیمی معرفی شده است:
منابع مرحله دوم المپیاد علوم زمین سال ۱۴۰۲
- کتاب انسان و محیطزیست پایه یازدهم
- کتاب زمینشناسی پایه یازدهم
- کتاب زمینشناسی سال سوم قدیم
- کتاب علوم زمین پیشدانشگاهی قدیم
- کتاب مبانی زمینشناسی، تألیف ادوارد جی. تاربوک و فردریک ک. لوتگن و ترجمه رسول اخروی چاپ انتشارات مدرسه
منابع مرحله دوم المپیاد فیزیک سال ۱۴۰۲
- کتابهای متوسطه دوم فیزیک ۱، فیزیک ۲ و فیزیک ۳ (رشته ریاضی فیزیک)
- بخشهای فیزیک از کتابهای آزمایشگاه علوم ۱ و ۲
- کلیه دروس ریاضی تا پایهی یازدهم شامل ریاضی ۱، حسابان ۱، هندسه ۱، آمار و احتمال و هندسه ۲
- کتاب حسابان ۲ فصلهای ۴ و ۵
- منابع فوقالذکر شامل همه مطالب داخل کتاب است، یعنی شامل بخشهای «خوب است بدانیم» و … میشود.
منابع مرحله دوم المپیاد کامپیوتر سال ۱۴۰۲
- ریاضی (۱) سال دهم دوره دوم متوسطه رشته ریاضی- فیزیک، انتشارات چاپ و نشر کتابهای درسی ایران
- ترکیبیات، علیرضا علیپور، انتشارات فاطمی
- آشنایی با الگوریتمها، یحیی تابش، انتشارات فاطمی
- Mathematical Circles (Russian Experience), D.Fomin, S.Genkin, I.Itenberg, American Society- Mathematical
توجه:
منبع آخر با عنوان «محافل ریاضی- انتشارات فاطمی» ترجمه فارسی دارد. برای آشنایی کامل با سرفصلهای المپیاد کامپیوتر، مطلب زیر را بخوانید:
منابع مرحله دوم المپیاد نجوم و اخترفیزیک سال ۱۴۰۲
- ریاضی ۱ و ۲، فیزیک ۱ و ۲ و ۳، هندسه ۱ و ۲ و ۳، حسابان ۱ و ۲ از پایههای دهم، یازدهم و دوازدهم
- سؤالات در موضوعات نجوم کروی، مکانیک سماوی، اخترفیزیک و کیهانشناسی و ابزارشناسی و رصد طرح خواهد شد.
منابع مرحله دوم المپیاد علوم و فناوری نانو سال ۱۴۰۲
مفاهیم مرتبط با فناوری نانو در کتابهای درسی فیزیک، شیمی و زیستشناسی در کنار مقالات ذکر شده در زیر، منابع المپیاد نانو به شمار میرود. لازم به ذکر است علاوه بر مقالات معرفی شده در مرحلهی اول، سه مقالهی دیگر بهعنوان منابع تکمیلی آزمون مرحله دوم اضافه شدهاند که عناوین آن در ادامه با رنگ نارنجی آمده است.
۱- مقدمهای بر علوم و فناوری نانو و مبانی نانو مواد
- آشنایی با فناوری نانو، ابعاد نانومتری و نانوساختارها
- هستهزایی و رشد
- تأثیر اندازه و شکل ذرات در دمای نقطه ذوب مواد در مقیاس نانو
- شبکههای بلوری
- نقصها در بلور
- نانومواد کربنی (نانولولههای کربنی و گرافن)
- کاربردهای نانو الیاف
- نانوذرات فلزی
- خواص لایههای نازک
- نانوکامپوزیتها
- نانو ساختارهای متخلخل
- نانو مواد هوشمند
- مواد پیرامون ما (از جزوه منابع تکمیلی آزمون مرحله دوم)
۱- خواص نانومواد خواص حرارتی نانومواد
- خواص مکانیکی نانومواد
- خواص نوری نانومواد
- خواص مواد در ابعاد نانو (از جزوه منابع تکمیلی آزمون مرحله دوم)
۳- روشهای ساخت و تولید نانومواد تهیه نانومواد با روش سل- ژل
- تولید نانومواد به روش هیدروترمال
- رسوبدهی لایه اتمی
- لایهنشانی به روش کندوپاش یونی (اسپاترینگ)
- لیتوگرافی
- معرفی روش انفجار الکتریکی سیم
۴- روشهای مشخصهیابی نانومواد آشنایی با میکروسکوپ الکترونی روبشی
- میکروسکوپ تونلی روبشی (STM)
- روشهای ایجاد تصویر و الگوی پراش در میکروسکوپ الکترونی عبوری
- دستگاه طیفسنج نور مرئی- فرابنفش (UV-Vis) ابزاری جهت اندازهگیری خواص نوری نانومواد
- طیفسنجی ارتعاشی مادون قرمز
۵- کاربردهای فناوری نانو
- روشهای تصفیه پساب (۱)
- روشهای تصفیه پساب (۲)
- کاربرد فناوری نانو در تصفیه خاکهای آلوده
- معرفی حسگرهای زیستی
- نانوژنراتور
- روشهای داروسازی هدفمند
- سازوکارهای هدفگیری سرطان
- باتری لیتیم- یون
- فناوری نانو در تشخیص و درمان بیماریها (از جزوه منابع تکمیلی آزمون مرحله دوم)